Bir ülke nüfusunun refah bir şekilde yaşayabilmesi için önemli faktörlerden biri, tüm kaynakların verimli kullanılmasıdır. Bu açıdan ülke ekonomisinin kalkınmasında üretim faaliyetlerinin rolü oldukça büyüktür.
Kalkınma kapsamında teknolojik gelişmeler, eğitimde ilerleme, sanayileşme üzerinde yoğunlaşıldığı gibi kırsal alanda tarımsal verimliliğin artırılması da esastır. Ayrıca kalkınma bir anlamda nüfusun daha fazla gelir elde etmesi ve yaşam düzeyinin yükseltilmesi için yeni ve modern tekniklerin de kullanılmasını gerektirebilir. İşte bu amaçla ortaya çıkan projeler kırsal bölgelerin kalkınması, üretime dahil olması ve yeni istihdam olanaklarının ortaya çıkması açısından çok değerlidir.
Ülkemizde yürütülen kırsal kalkınma destekleri de bu amacı taşır. IPARD gibi projelerin kırsal bölgelerin gelişmesinde katkısı çok büyüktür. Biz de başvuruların başlaması ile beraber merak eden ve faydalanmak isteyen üreticiler için kırsal kalkınma destekleri konusunu ele alıyoruz.
Kırsal Kalkınma Destek Programları ve Türleri
Kırsal kalkınma çalışmaları, kırsal kalkınma projesi ya da projeleri olarak uygulanır. Uygulamaları yürüten birimler devletin kendi kurumları olabilir. Bununla birlikte kamu niteliği bulunmayan gönüllü kurumlar da faaliyet gösterebilir.
Uygulanacak projelerde hedef, kırsal yerlerde yaşanan sorunlara çözüm getirmektir. Özetle, Kırsal Kalkınma Destek Programları, kırsal bölgeleri kalkındırmayı hedefleyen destek programlarıdır. Kırsal bölgenin kalkındırılması, tanınırlığının artırılması, istihdam yaratılması, üretime katkıda bulunması Kırsal Kalkınma Destek Programları projelerinin kapsamında yer alır.
Kırsal kalkınma destekleri kapsamında en iyi programlardan biri de IPARD projesidir. IPARD, Avrupa Birliği’nin Ortak Tarım Politikası, Kırsal Kalkınma Politikası ve benzeri politikaların gelişmesini amaçlayan destek programıdır.
Tarımsal faaliyetlerde bulunan tüm tüzel ve gerçek kişiler, Ulusal Çiftçi Kayıt Sistemi veya Ulusal Hayvan Kayıt Sistemine kaydolanlar, TKDK’nin verdiği enerji destek teşviklerinden yararlanabilirler. Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu yenilenebilir enerji yatırımlarında bulunmayı amaçlayan tarım, hayvancılık ve kırsal kalkınma işletmelerine destek verir. Böylelikle kırsal çevre koşullarının iyileştirilmesi ve yaşama dahil edilmesi mümkün olur. Kırsal kalkınma destekleri kapsamında 3 önemli destek ön plana çıkar.
- Çiftçiler için mazot, gübre, veterinerlik hizmetleri ve traktör yardımları yapılır. Ayrıca uygun olan kişilere sübvansiyonlu krediler de sunulur.
- Badem, ceviz, arıcılık, seracılık, bitkisel ürünler, bununla birlikte su ürünleri alanında çeşitli özel hibe desteği sağlanır.
- Kırsal kalkınma destekleri programı kapsamında pek çok faaliyet için çeşitli indirimlerin de sağlanması söz konusudur.
Kırsal Kalkınmada IPARD
IPARD programı, Avrupa Birliği tarafından aday ve potansiyel aday ülkelere destek amacıyla kurulmuştur. Kırsal Kalkınma Programı olarak planlanmıştır. Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) tarafından uygulanır ve hibelerden oluşur. Küçük işletmelere ve ilgili kişilere destekte bulunan bir programdır.
Bu doğrultuda AB ve uluslararası kuruluşlardan sağlanan kaynakların, ülkemizde kırsal kalkınma programlarının uygulanmasına yönelik faaliyetlerde kullanılmasını sağlamak TKDK‘nun misyonunu oluşturur. Kurum, AB tarafından aday ve potansiyel aday ülkeler için öngörülen bütçeyi kullandırmaya yetkili ve AB tarafından akredite edilmiş ülkemizdeki tek kurumdur.
TKDK IPARD programında makina ekipman alımlarının desteklenmesi, kırsal alanda belirlenen bazı tarımsal makina ve ekipman alımlarına yönelik yapılacak harcamalar hibe olarak finansman yoluyla gerçekleştirilmektedir. IPARD destek programlarına başvurabilmek için bazı kriterler söz konusudur.
Bununla birlikte başvuru yapılacak proje ile ilgili hazırlıkların tamamlanması oldukça önemlidir. Programın amaçları:
- Ortak Tarım Politikası ile AB’ye katılım sürecindeki ilgili kazanımların uygulanmasına yönelik Türkiye’nin hazırlık sürecine katkı sağlamak,
- Fiziki sermayenin geliştirilmesi aracılığı ile akılcı, sürdürülebilir ve kapsayıcı bir büyümeyi desteklemek,
- Kaynakların verimli kullanımını ve yenilenebilir enerjinin yaygınlaştırılmasını sağlamak,
- Tarım işletmelerinin genel performansını iyileştirmek ve işletmelerin pazarlama yeterlilikleri dâhil olmak üzere rekabet güçlerini artırmak,
- Çevrenin korunması, hayvan refahı gibi konularla ilgili AB standartları ile uyum sağlamak,
- Kırsal alanlarda yaşam kalitesini artırmak ve bölgesel eşitsizlikleri azaltmak
- Yeni iş olanakları için fırsat yaratmak,
- İstihdam sağlayarak kırsal alanda ekonomik faaliyeti yükseltmek ve kırsal nüfusun azalmasının önüne geçmek.
Tarımsal Üretime Yönelik Destekler
Çiftçiler, kendilerine geri ödemesiz verilen hibelerden yararlanabilir. Kırsal kalkınma ve IPARD destekleri kapsamında veterinerlik, traktör, gübre ve mazot gibi yardımlar hâlihazırda çiftçilikle uğraşan yurttaşlara verilir. Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu desteklerine uygun tarımsal sektörler aşağıdaki gibidir:
- Et, süt ve yumurta üreticisi olan tesisler
- Balıkçılık faaliyetinde bulunanlar
- Sebze meyve işleyen ve aynı zamanda pazarlayan işletmeler
- Süt ve süt ürünlerini işleyen, bu ürünleri pazarlayan işletmeler
- Arıcılık faaliyeti yürütenler
- Su ürünleri yetiştiricileri
- Kırsal turizm işletmeciliği yapanlar
- Katma değerli yöresel ürünler ve zanaatlar üzerinde çalışanlar
- Bitkisel ürünlerin çeşitlendirilmesine yönelik faaliyet gösterenler
- Makine parkı işletmeleri
TKDK ve IPARD desteğine uygun tarımsal sektörlerinin yanı sıra bazı ekipmanlar da bu destek kapsamındadır. Traktör, balya makinesi, ot çayır biçme makinesi, yeme ezme makinesi ve freeze dryer makinesi TKDK makine ekipman listesi kapsamında yer alır.
Özellikle tarım faaliyetlerinin yürütülmesi sırasında üretilen gıdanın saklanması ve pazarlanmasında freeze dry makineleri çok önemlidir. Kurutarak dondurma makinesi olarak kullanılan bu makineler sayesinde gıdalar renk ve tat kaybetmeden uzun yıllar raf ömrünü koruyabilir. Bu da tarımsal kalkınma ve ülke ekonomisi için oldukça önemli bir teknoloji olduğunu gösterir.
Kırsal Turizm ve Yerel Kalkınma Projeleri
Kırsal kalkınma kapsamında kırsal nüfusun hayat şartlarının iyileştirilmesi esastır. Bununla birlikte kırsalla kent arasındaki gelişmişlik düzeyi farklarını azaltmak, çevresel ve kültürel değerleri korumak, doğal kaynakları gözeterek faaliyette bulunmak amaçlanır.
Kırsal kalkınmada tarımsal çözümlerle beraber istihdamın artırılması ve göç sorunun çözülmesi önem verilen konular arasındadır. Bu açıdan alternatif faaliyetlerden biri olarak turizm dikkat çeker.
Kırsal alanda uygulanan turizm faaliyetlerinin kırsal kalkınmadaki rolü böylece ortaya çıkar. Kırsal kalkınmada doğal kaynakların korunması, sürdürülebilirliğin sağlanarak gelecek nesillere aktarılması açısından her öneri ve destek gelişmeye açık olarak değerlendirilmelidir.
Dünya Turizm Örgütü kırsal turizmi tanımlarken şunu vurgular. Kırsal turizm yalnızca tarımsal veya çiftlik turizmi üzerine yoğunlaşamaz. Kırsal alandaki tüm turizm faaliyetlerini kapsar. Kırsal tabanlı tatiller kapsamında bu faaliyetler neler olabilir, sıralayalım: Yürüyüş, tırmanış, macera tatilleri, kano-rafting, çim kayağı, kar yürüyüşü, kuş gözlemciliği ve fotoğraf çekme gibi doğa çalışmaları olabilir.
Ayrıca avcılık, bisiklet turları, at binme, kırsal miras, kır manzarası izleme, küçük köy/kasaba turları, kırsal alan gerektiren dinlenme amaçlı tatilleri, küçük ölçekli konferanslar, kırsal festivaller, nehir ve göl balıkçılığı, birçok doğa sporu yine kırsal turizm faaliyetleri kapsamında yürütülebilir. Bu nedenle kırsal kalkınma destekleri projeleri kırsal turizm ve yerel kalkınma projeleri açısından oldukça etkilidir.
Eğitim ve İstihdam Odaklı Kırsal Kalkınma Projeleri
Türkiye’de bölgeler arasında gelişmişlik düzeyi farklılıkları dikkat çeker. Göçlerle şekillenen hızlı ve çarpık kentleşmeyi besleyen bazı unsurlar bulunur. Bunlardan en önemlisi kırsal alanlarda yaşanan kalkınma problemleridir.
Ulusal refahın ülke genelinde dengeli olması için kırsal kalkınma destekleri gerekir. Kırsal kalkınma söz konusu olduğunda yerel üretim destek alırken gerekli eğitim de sağlanmalıdır. Projeler eğitim ve istihdam odaklı olmalıdır. Bununla beraber insan kaynaklarının güçlendirilmesi, çiftçinin eğitimi, gıda zinciri oluşturma ve pazarla buluşma, yeni üretim teknik ve teknolojilerine aşina olma bu projelerin odak noktası olmalıdır.
Kırsal Kalkınma Desteklerinden Nasıl Faydalanılabilir?
Tarımsal faaliyetlerini sürdürmek isteyenler için merak edilen konulardan biri de kırsal kalkınma desteklerinden nasıl faydalanılacağıdır. Faydası olacağını düşünerek yararlanma şartları ve sürecin nasıl ilerleyeceği hakkındaki önemli bilgileri derledik.
Kırsal kalkınma destekleri başvurusu için öncelikle çiftçi kayıt sistemi ya da Bakanlık tarafından oluşturulmuş bir kayıt sistemine dahil olunması gerekir. Hibe şansı yüksek olan kesim olarak ihracata yönelik yatırım yapanlar, üretici örgütleri, kadın girişimciler, genç çiftçi ve genç girişimciler sıralanabilir.
Başvuru sürecindeyse uygulama rehberinde yer alan başvuru formu ve eklerine uygun bir hibe projesi hazırlanmalıdır. Eğer bu konuda yeterli tecrübeniz yoksa bu konuda hizmet veren bir uzmandan yardım almak da bir alternatif olabilir.
Hazırlanan projeyle ilk olarak elektronik ortamda Tarım ve Orman Bakanlığı internet sitesi üzerinden başvuru yapılır. Daha sonra girişi yapılan başvuru dosyası ve ekleri yatırımın yapılacağı ilin İl Tarım ve Orman Müdürlüğüne teslim edilir. Dosya teslimatı için ek olarak 5 gün süre bulunur.
IPARD destek programlarında ise başvuru süreci ve şartları daha farklı işlemektedir. Öncelikle uygulama Türkiye’de 42 şehri kapsamaktadır. Bu nedenle üretim yapılacak, faaliyet gösterilecek alanın bu 42 şehirden biri olması gerekiyor. Gerçek ve tüzel kişilerin 18 yaşını doldurmuş olması ve 65 yaşının üstünde olmaması gerekir. Ayrıca tüzel kişiler için önemli bir kriter bulunmakta. %25’ten fazla kamu hissesi olanlar başvuru yapamaz. Bununla birlikte başvuru yapanlar yatırımlarını bitiminden sonra 5 yıl devam ettirmeleri gerekir.
IPARD destek programları kapsamında uygun harcamalar da belirlenmiştir. Buna göre devralma hariç taşınmaz malların yapım ve iyileştirilmesi buna dahildir. Yeni makine ve ekipman alımı, çiftlik faaliyetleri için yatırımlar, yenilenebilir enerji tesisi yatırımları, danışmanlık ve iş planı hazırlama masrafları da bu harcamalar arasındadır.
IPARD destek programlarına başvurmak isteyenlerin Başvuru Çağrı İlanını takip etmesi gerekir. İlan çıktığında belirtilen başvuru süresi mutlaka dikkate alınmalıdır. Eğer başvuru planınız varsa ilan sonrası bağlı bulunduğunuz ildeki Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu İl Koordinatörlüklerine müracaat edebilirsiniz. Bu projelerinin kabul oranları uygunluk koşullarını sağlayan projelere göre değişiklik gösterebilir.
Kırsal Kalkınma Destekleri ve Freeze Dry Teknolojisi
Türkiye’de kırsal kalkınma destekleri ülke ekonomisi ve geleceği için çok önemlidir. Çünkü kırsal alanda yaşanan gelir yetersizliği insanların zorunlu olarak kente göç etmesine neden olur. IPARD programı destekleri gibi projeler Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin geleceği için etkili projelerdir.
Freeze Dry makinelerinin ise tarım sektörü için katkısı oldukça büyüktür. IPARD destekleri kapsamında esas alınan bazı amaçlar bulunur. İşte bu spesifik amaçlar:
- Meyve ve sebzelerin hasat sonrası kayıplarının azaltılması
- Soğuk hava depolama ve kurutma tesisleri kapasitelerinin geliştirilmesi
- İşletmelerin AB standartlarına uyumunun sağlanması için avantajlı
- Çevreyi kirleten üretim süreçlerinin ortadan kaldırılması
Neden freeze dry, sorusuna yönelik, freeze dry yönteminin bu amaçları gerçekleştirmek için oldukça uygun olduğunu söyleyebiliriz. Freeze dryer ile gıdaları en gelişmiş ve sağlıklı teknolojiyi kullanarak kurutmak mümkündür. Liyolife freeze dryer ürünleriyle taze gıdalar besin değerini kaybetmeden kurutulur. Bu yöntemle kurutulan gıdaların raf ömrü çok yüksektir.
Dondurarak kurutulmuş ürünlerin pazarlanması, sorunsuz şekilde depolanması kolaydır. Bu destek programlarının kapsadığı programların birçoğu için de sağlıklı ve sürdürülebilir şekilde saklama koşullarını sağlar. Bu açıdan işletmeniz için Liyolife Freeze Dryer ve ekipmanlarını inceleyebilir, yatırımınız için en uygun ürünlerden faydalanabilirsiniz.
Önceki yazımıza https://liyolife.com/tr/liyofilizasyon-surecinde-yapilan-hatalar/ linkinden ulaşabilirsiniz.
