Kurutma işlemi; meyve ve sebzelerde bulunan yüzde 80-95 oranındaki suyun yüzde 10-20 oranına düşürülerek uzun süre dayanmalarının sağlanması şeklinde uygulanır. Bu işlemle, sebze ve meyvelerin içlerindeki su oranı azalır. Şeker oranları yükselir ve dayanıklılıkları artar. Dehidrasyon yönteminin yanı sıra sıklıkla uygulanmaya başlayan bir yöntem de dondurarak kurutmadır.
Gıdaları saklama yöntemleri arasında, kurutma birçok şekilde yapılabilir. Bu yüzden dondurarak kurutma yöntemi ile dehidrasyon yöntemi arasındaki farklar konusunu araştırdık. Böylelikle gıdalarınızı en sağlıklı şekilde saklamak için dondurarak kurutmayı değerlendirebilirsiniz.
Gıdalarda Kurutma Yöntemleri
Yiyecekleri her mevsim sağlıklı bir şekilde tüketmenin yolu uygun saklama koşullarını sağlamaktır. Bu yüzden sebze ve meyveleri kurutma yöntemi, gıdaları saklamak için büyük fayda sağlar. Son yıllarda gelişen teknoloji ile beraber yiyecekleri kurutma ve saklama yöntemlerinin de geliştiğini görüyoruz. Bilinen gıda kurutma yöntemleri şu şekilde açıklanabilir:
Doğal Kurutma:
Doğal kurutma, güneşte kurutma olarak bilinir. Güneş ısısından yararlanılarak ürünün su yapısının azaltılması amacıyla uygulanır. Geleneksel bir yöntem olsa da güneşte kurutmanın birtakım dezavantajları vardır:
- Ürün açık ortamda kurutulduğu için toz, böcek, kuş ve kemiricilere karşı korunmasız kalır.
- Kurutma için geniş alanlara ihtiyaç vardır.
- Sıcaklığa hassas ve yüksek kaliteli ürünler için, bu yöntem uygun değildir.
- Kurutma süresi uzun olduğu için zaman açısından avantajlı değildir.
- Güneşte kurutma yöntemi her ürüne uygun olmayabilir.
- İklim koşulları uygun olmayan yerler, doğal kurutmaya da elverişli değildir.
Yapay Kurutma:
Kurutma işleminin kapalı alanlarda ve kontrol edilebilir koşullarda yapıldığı yöntemdir. Doğal kurutmanın uygun olmadığı yerlerde avantajlıdır. Bu yöntem kurutma yöntemlerinde dehidrasyon olarak da ifade edilir. Dehidrasyon yöntemi nedir, tanıyalım.
Dehidrasyon Yöntemi Nedir?
Kurutma ve dehidrasyon aynı anlamda kullanılsa da teknik olarak yapılışları arasında fark vardır diyebiliriz. Bu yüzden gıdalar için kurutma yöntemlerini araştıranların merak ettiği konulardan biri, “Gıdalarda dehidrasyon nedir?” sorusu oluyor. Meyve ve sebzeler için sıklıkla uygulanan bir yöntem olduğunu söyleyebiliriz. Gıda maddelerinin içerdiği nemin, kontrollü koşullarda buharlaştırılması işlemine dehidrasyon denir. Böylelikle yiyeceklerin daha sağlıklı ve uzun ömürlü olması sağlanır. Kurutma işlemlerinin bir avantajı da ürün hacminin küçülmesi; depolama ve taşımada avantaj sağlamasıdır. Ayrıca kurutma yöntemi ile yeni ürün formülasyonları da geliştirmek mümkün olabilir.
Gıda kurutma yöntemleri arasında dondurarak kurutma ise hassas birçok ürünü kurutmak için dehidrasyon yönteminden daha avantajlıdır. Dondurarak kurutma yöntemi ile dehidrasyon yöntemi arasındaki farklar bu yüzden iyi incelenmelidir. Öncelikle dondurarak kurutma yöntemini tanıyalım.
Dondurarak Kurutma Nasıl Yapılır?
Birçok gıda maddesi zaman içinde bozulur. Özellikle geleneksel kurutmanın sakıncalı olduğu bazı gıdalar için dondurarak kurutma yöntemi büyük avantaj sağlar. Dondurarak kurutma nedir, sorusunu merak edenler için şu şekilde açıklayabiliriz. Bu yöntem ürünün dondurulduktan sonra basıncın düşürülmesini ve süblimasyonla ürün içindeki donmuş suyun çıkarılmasını içerir. Dondurarak kurutma yöntemine liyofilizasyon da denmektedir.
İlk olarak 1940’larda kuru plazma ile kan ürünlerinin büyük miktarda üretimi için geliştirilmiştir. Daha sonra antibiyotik ile biyolojik maddeler, endüstriyel ölçekte dondurarak kurutma ile hazırlanmıştır. Dondurarak kurutma yöntemi ile dehidrasyon yöntemi arasındaki farklar konusunu ele alırken dondurarak kurutma işleminin aşamalarını açıklamak faydalı olacaktır. Dondurarak kurutma işlemi 3 aşamada gerçekleşir.
- Dondurma: Çok düşük sıcaklık kullanılarak ürün dondurulur.
- Kurutma: Genellikle çok düşük basınç altında donmuş sıvının süblimasyonu ve donmamış sıvının kurutulacak maddeden uzaklaştırılmasıdır.
- Muhafaza: Bu aşama kontrollü koşullarda depolama aşamasıdır. Ürünün oksijensiz, nemsiz ve hava geçirmez ortamda saklanmasını içerir.
Dondurarak kurutma teknolojisi gıda sektöründe atıştırmalık ürünlerde, kahvaltılık gevreklerde, hazır çorba ya da hazır yemeklerde, kahvelerde kullanılabilir. Bunun yanı sıra çok sıradan ayrıştırma ve kurutma yöntemleri ile üretilemeyecek yüksek piyasa değerine sahip ürünlerin üretimi için de kullanılır. İlaçlar, plazma ve aşılar, antibiyotik ya da büyüme hormonları buna örnek verilebilir. Dondurarak kurutmanın birçok alan için önemli bir yöntem olarak kullanıldığı görülebilir.
Dondurarak Kurutma Yönteminin Avantajları
Dondurarak kurutma yöntemi, aslında freeze dry olarak bilinen yöntemin Türkçe karşılığıdır. Bu yöntemi kullanarak gıdalarını saklamak isteyenler “Dondurarak kurutma sağlıklı mı? sorusunun cevabını özellikle merak ediyor. Dondurarak kurutma işlemi geleneksel kurutma yöntemlerinin risklerini taşımaz. Bu yüzden güvenli bir kurutma yöntemidir. Dondurarak kurutma yöntemi ile dehidrasyon yöntemi arasındaki farklar konusu ile beraber dondurarak kurutmanın faydaları nedir, şu şekilde sıralayabiliriz:
- Dondurularak kurutulan gıdaların besin değeri kaybolmaz. Dehidrasyon yöntemi ve konservede ise gıdanın değerinin düşmesi söz konusudur.
- Dondurularak kurutulan gıdalar, uzun ömürlü ve daha faydalı duruma gelir.
- Dondurarak kurutmada besinlerde tat ve koku ile ilgili bir kayıp yaşanmaz. Farklı gıda saklama yöntemleri arasında önemli ayırıcı noktalardan biri lezzettir. Dondurarak kurutma yöntemi ile dehidrasyon yöntemi arasındaki farklar açısından dehidrasyon yönteminde yiyeceğin tadı bozulabilir.
- Dondurarak kurutma yöntemi ile dehidrasyon yöntemi arasındaki farklar ürünün renginde de ortaya çıkar. Dehidrasyonda ürünün rengi esmerleşir. Dondurarak kurutmada ürünün rengi değişmez.
- Dondurularak kurutulmuş gıdalar, oda sıcaklığında da muhafaza edilebilir.
- Raf ömrünü uzatarak gıda israfını önler.
Dondurarak Kurutma ve Dehidrasyon Yönteminin Farkı
Dondurarak kurutma yöntemi ile dehidrasyon yöntemi arasındaki farklar açısından dikkat çeken temel farkı da şu şekilde açıklayabiliriz. Dehidrasyon güneş ısısı ya da dehidratör denilen sıcak hava sirküle eden makineler ile yapılır. Doğal ya da yapay ısı kaynakları kullanılabilir. Dondurarak kurutma ise çok yüksek basınçta ve vakum basıncı altında gerçekleşir. Düşük sıcaklık ve düşük basınç altında suyun katı hali olan buzdan direkt gaz hali olan su buharına geçmesi söz konusudur. Suyun sıvı haline hiç geçilmez. Yani süblimleşme prensibini kullanarak suyun gıda içerisinden atılmasını sağlar.
Dondurarak kurutma yöntemi ile dehidrasyon yöntemi arasındaki farklar için ayrıca belirtmek gerekir ki dehidrasyonda tuz kullanarak da kurutma işlemi yapılabilir. Ancak tuz kullanarak yapılan kurutma işlemi sınırlıdır. Genellikle et ve kümes hayvanları ya da balık için uygundur.
Özellikle ev tipi makinelerin de yaygınlaşması, dondurarak kurutma teknolojisini daha kolay ulaşılabilir ve düşük maliyetli bir yöntem haline getirmektedir.
Gıdalarınız Hem Sağlıklı Hem de Lezzetli Kalsın
Dondurarak kurutma yöntemi ile dehidrasyon yöntemi arasındaki farklar söz konusu olduğunda dondurarak kurutmanın kullanım alanı geniş ve daha da faydalıdır. Dondurarak kurutma yani freeze dry teknolojisi ile hem hızlı hem de konforlu bir şekilde gıdalarınızı kurutabilirsiniz. Üstelik sağlıklı bir şekilde muhafaza edebilirsiniz. Bu açıdan Liyolife Freeze Dryer ürünlerinin sağladığı avantajları sizin için paylaşıyoruz:
- Acil gıda malzemeleri, sağlık kitleri ya da hayatta kalma paketleri için hızlı çözüm sağlar.
- Sebze ve meyve bahçelerinden temin edilen taze ürünlerin tazeliğini kaybetmeden uzun zaman korunmasını sağlar.
- Her ortamda kurutulmuş gıdalarınızı yanınızda taşıyabilirsiniz. Kamp, tatil gibi doğa ortamlarında kurutulmuş yiyecekler size kolaylık sağlar.
- Freeze dry yöntemi en sağlıklı gıda saklama yöntemidir. Liyolife Freeze Dryer ile ev ortamında hazırlık yapabilirsiniz.
- Birçok gıda için kullanılabilen bu yöntem ile, evcil hayvanlar için de mama hazırlanabilir.
Liyolife Freeze Dryer makineleri farklı ölçülerde ve özelliklerde bulunuyor. Gelişen teknoloji ile yenilikçi ürünler sunan Liyolife Freeze Dryer makinelerinde Wi-Fi erişimi ve uzaktan kontrol konforunu da deneyimleyebilirsiniz. Her mevsim sağlıklı gıdalarınız için Liyolife ile Freeze Dryer ürünlerini sitemizden inceleyebilirsiniz.
Önceki yazımıza https://liyolife.com/tr/dondurarak-kurutma-yontemi-icin-dogru-ekipman-nasil-secilir/ linkinden ulaşabilirsiniz.
